Kaç Çeşit İklim Vardır? Ders Notu

Dünya’nın yüz ölçümü binlerce kilometredir. Dünya üzerinde yüzlerce kilometrekarelik alanları etkileyen dev iklim gruplarına da makroklima denmektedir. Makroklimalar içerisinde farklı iklimsel özellikler taşıyan minik iklim alanlarına da mikroklima denmektedir. Kabaca bakıldığında Dünya üzerinde görülen başlıca iklim tipleri; ılıman iklimler, sıcak iklimler ve soğuk iklimler olmak üzere üçe ayrılır. Bu üç grup iklim de kendi içlerinde yağış rejimi ve miktarı, kış sıcaklığı, yıllık ortalama sıcaklık gibi özellikler de hesaba katılarak alt iklim tiplerine ayrılır. İklim tiplerini ayırmada en yaygın ve etkili ölçüt bölgenin bitki örtülerini taramaktır. Bununla birlikte bölgede yetiştirilen tarım ürünleri de iklim tipleri hakkında fikir beyan edilebilmesini sağlar. Yeryüzü şekillerinin uzanış yönlerinin ve yüksekliklerinin, hava kütlelerinin ve rüzgârın, deniz ve kara dağılımının farklı olması gibi sebeplerden ötürü bitki örtüleri ve iklim Dünya üzerinde düzenli bir dağılım oluşturmamaktadır.

SICAK İKLİMLER

1. Ekvatoral İklim

• Ekvator’un etrafında 0* – 810* Kuzey ve Güney enlemleri arasında görülmektedir. Kongo ve Amazon Havzalarında, Gine Körfezi’nin kıyılarında ve yakın bölgelerinde, Endonezya ve Malezya’nın büyük bir bölümünde etkilidir.

1. Tropikal İklim

• 10* – 20* Kuzey ve Güney enlemleri arasında ve 0* – 10* enlemlerinde 1000 metreden sonra görülmektedir. Yıllık ortalama sıcaklık 20 derece civarında olup bitki örüsü yüksek boylu ve gür bitki toplulukları yani savanlardır.

1. Muson İklimi

• Muson rüzgârlarının etkisi altında kalan bölgelerde görülen iklim tipine muson iklimi denir. Yıllık ortalama sıcaklık yaklaşık 15 ila 20 derece arasındadır.

1. Çöl İklimi

• Çöl iklimi, Asya ve Kuzey Amerika’da kara parçalarının iç kısımlarında ve Güney Amerika’da görülmektedir. Çöl iklim tipinin en belirgin özelliği, yağış yok denecek kadar azdır ve çöllerdeki nem yetersizliği, günlük sıcaklık farkının artmasına neden olmaktadır.

ILIMAN İKLİMLER

1. Akdeniz İklimi

• Akdeniz iklimi genellikle 30 ve 40 derece enlemleri arasında görülmektedir. Kışları ılık ve yağışlı, yazları kurak ve sıcak geçmektedir. Yıllık sıcaklık farkı yaklaşık 18 derece kadardır. En yaygın bitki örtüsü makidir.

1. Okyanusal İklim

• Okyanusal iklim genellikle 30 ve 60 derece enlemleri arasında ve karaların batı kıyılarında görülmektedir. Kışlar ve yazlar keskin sıcaklık farkları oluşturmazlar ve yıllık sıcaklık ortalaması 15 derecedir. Yıllık sıcaklık farkı ise yaklaşık 10 derecedir.

1. Karasal İklim

• Karasal iklim genellikle 30 – 65 derece enlemleri arasında ve karaların denize uzak kısımlarında, kıtaların da doğu kıyılarında görülmektedir. Kışlar uzun ve çetin geçer. Yazlar ise sıcaktır. Karasal iklimde, yıllık sıcaklık ortalaması 0 ila 10 derece dolaylarındadır. Bitki örtüsü ise iğne yapraklı ağaçlardan oluşmaktadır.

1. Step İklimi

• Step iklimi geçiş iklimi özellikleri göstermektedir ve yıllık sıcaklık farkı yaklaşık 15 ila 30 derece arasındadır. Step iklimlerinde yıllık düşen yağış 300 ila 500 milimetredir. Step iklimlerine en çok yağış yazın ve ilkbahar mevsimlerinde düşmekte olup bitki örtüsü step (bozkır)tir.

1. SOĞUK İKLİMLER
2. Tundra İklimi

• Tundra iklimi genellikle 65 ve 80 derece Kuzey enlemleri arasında görülmekte olup sıcaklığın aşırı düşük olduğu bir iklim çeşididir. Tundra ikliminde en sıcak ayın sıcaklık ortalaması bile 10 dereceyi geçemez. Kışın ortalama sıcaklık değerleri ise -30 ila -40 derece arasında değişim gösterir. Bitki örtüsü kurakçıl otlardan oluşan tundralardır.

1. Kutup İklimi

• Kutup iklimi, buzul ve karlarla kaplı kutup bölgelerinde görülmektedir. Sıcaklıklar bütün yıl boyunca 0 derecenin altındadır. Sıcaklık genellikle -40 dereceye ve daha da altına düşer. Yıllık sıcaklık farkı ise yaklaşık 30 derecedir. Yağışlar çok az ve çoğunlukla kar olarak düşmektedir.

Ülkemizde kaç çeşit iklim vardır?

Ülkemizde yağış rejimi Akdeniz iklimine benzeyen fakat bir hayli az olan step iklimi İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde görülmektedir. Kurak bir mevsim olduğundan dolayı bitki örtüsü bozkır olan step iklimi Anadolu’yu tasvir etmekte bolca kullanılır. Ülkemizde görülen bir diğer iklim ise Karadeniz İklimidir. Karadeniz’de görülen bu iklim yıl içerisinde oldukça fazla yağmur yağışı almaktadır ve bitki örtüsü ormandır. Ülkemizde Akdeniz İklimi de görülmekte olup yıllık yağış miktarı, yüksek sıcaklığa rağmen oldukça fazladır. Doğu Anadolu İklimi de ülkemizde görülmekte olup genelde karlı ve donlu geçmektedir. Türkiye’nin iklim şartlarını besleyen iki unsurdan söz etmek mümkündür. Bunlar küresel etkenler ve coğrafi etkenlerdir. Küresel etkenler, ülkemizin bulunduğu enlem ve boylamın getirmiş olduğu iklimsel özellikler olurken coğrafi etkenler ise bölgenin yükseltisi, farklılıkları ile ilgilidir.

İklim değişikliği sonucu kaç çeşit iklim vardır?

İklim değişikliği bir bölgenin hava koşullarındaki ortalama değişikliktir. İklim değişimi, güneş emisyonlarındaki değişiklikler, iklim sisteminin doğal iç süreçleri, dünyanın yörüngesindeki değişiklikler gibi nedenlerle oluşabilir. Örneğin Dünya’nın yüzeyinden yayılan tüm ısı, atmosferden doğrudan uzaya geçerse Dünya’nın yüzey sıcaklığı şimdikinden yaklaşık on derece daha soğuk olacaktır ve bu durum küresel ısınmanın en büyük zararı olarak nitelendirilmektedir.